O home que ollas á esquerda na foto chámase Bradley Bartell. É estadounidense, vive no Wisconsin, traballa en mantemento e sempre creu que Trump tinha razón: hai que botar aos migrantes ilegais. Ponto.
Logo conheceu a Camila Muñoz.
Peruana, ingresou a USA con visa regular.
Namóranse. Cásanse. Vanse de lúa de mel a Porto Rico.
Con todo, no caminho de volta, Camila é detida no aeroporto.
Por que? Por mor de que a súa visa rematara dende a pandemia, endexamais a renovara e agora agardaba a Tarxeta Verde.
“É vostede cidadán estadounidense?” pergúntanlle. “Non”, resposta ila, denantes de ser apreixada e levada a un centro de detención de ICE na Luisiana.
Leva varios días pechada alí, con risco de ser deportada.
E Bradley? Chora, desespérase, di que todo é “unha absurdeza”. Que o sistema é “van”. O cal é un “reboutallo”. Quen pensa en mudarse ao Perú. Quen agora recibe moitos aldraxes por votare por Trump.
Claro, Bradley. Vostede votou a favor das deportacións, pro pensou que só se facían a “outros”.
Por aquiles que non se parecen a ti, por aquiles que non che concernen, por aquiles sen faciana, sen historia, sen nome.
Agora que o odio se apoderou da túa muller, a historia é outra.
Agora a “legalidade” parécelles menos xusta e a burocracia menos patriótica.
mais a cuestión é a séguente: cando lexitimas o odio, o odio non che pide a túa árbore xenealóxica. Cando comezas unha lumeirada, as chamas non discernen entre os amais e ti. E cando lle dás poder a quen constrúe gaiolas, non te abraies se un día atopas adentro a alguén a quen amas.
A verdadeira nova, despois de todo, non é que Camila tenha o risco de ser deportada.
O que pasa é que aínda hai quen pensa que a inhumanidade se pode votar a treo. E logo abraiante, indignarte, chorar cando chame á túa porta.
TRADUCIÓN AO GALEGO CEIVE DA MAN DO RUBEM NOVO.