GALEGO CULTO POLA NOSA MESTRA HELENA VILLAR JANEIRO (TRES).

Descrición da foto non dispoñible

Soqui Cea Vázquez

Graciñas, Soqui. Que cousa máis linda. Cando Helena era pequeniña ía dicindo o contido das fotos que pasaba: “Ábores”, “can”,”coches”. Ao chegar a esta foto -que eu tomara do cartel da presentación dun libro- dicía: “Avova con pelos”.

Se cadra este modelo axudar a distinguir:

Mórdote./ Mórdoche a empanada polo ladiño.

*Dígote./ Dígoche a verdade.

Lévote./ Lévoche hoxe o libro.

Mátote se mo fas./ Mátoche a galiña se me vén á horta.

O TE es TI. O CHE son as túas/outras cousas.

Uns apuntiños sobre os reflexivos.

Me/te/o-a/nos/vos/os-as desempeñan a mesma función sintáctica: Obxecto Directo dun verbo transitivo, que pode ser reflexivo.

Lávome./Lavo as mans.

Míraste./Miras o pelo.

Perdinme./ Perdín o concerto.

Hai diferencia co uso que teñen no castelán.

E agora, a colocar eses pronomes caprichosos!

A primeira regra é case absurda, pero xa hai quen cae na rateira.

-NUNCA comezan unha oración.

Lévoo todos os días.

Créocho ben.

Pódolles asegurar que…

Fágoo con facilidade.

Seino de boa tinta.

Síntoo moito.

Traeramos mañá?

Vímolo.

Volvemos aos pronomes

-Me/che/lle/nos/vos/lles cumpren a función de Obxecto Indirecto dun verbo.

Lles é o plural de lle, que pode faltar no dialecto.

-Poden indicar simplemente participación afectiva dun interlocutor. Neste caso é prescindible e non se traduce a outro idioma:

“Iso non che me importa”.

“Élles tal como llelo conto”.

Ai, eses pronomes! Xúntanse, deben ir tras do verbo e resultan fatalmente atraídos por algunhas palabras que os volven móbiles, mais non van ao chou.

-Lévocho./ Non cho levo/ Queres que cho leve?/ Quen cho levou/ Ninguén cho leva./Ben o levas ti/ Xa o levaches./ Leváchelo xa?

Outro conselliño “pronominal”.

-Os adverbios, pronomes e determinantes que conteñen idea de negación atraen o pronome átono.

Non cho sei.

Nunca nolo fagas.

Xamais as oíra.

Ninguén lle verá o pelo.

Nada vos amaña.

Ningún comercio lles fía.

NB. Estes caen de caixón, pero é bo ir destacando as razóns polas que se colocan antes para poñelos detrás.

Topando cos pronomes

Todas as partículas que comezan unha interrogación directa ou indirecta atraen o pronome.

-Quen (sempre singular) te mirou?

-Como llelo contastes?

-Cal dos catro o sinalaba?

-Que che teño dito?

-Quero saber onde vos atoparedes.

-Dime cando nos avisarán.

FACEBOOK:

https://www.facebook.com/villarjaneiro

http://empuje.net/galego-culto-por-a-nosa-mestra-helena-villar-janeiro/ PRIMEIRA.

http://empuje.net/galego-culto-por-a-nosa-mestra-helena-villar-janeiro-dous/2

SEGUNDA.

UNHA MENSAXE DA NOSA MESTRA HELENA VILLAR JANEIRO.

Inda que a lingua de noso non estea normalizada, en por ela é normal e haina que mirar sen prexuízos. Se non se fala igual en todo o país, non percibistes as diferenzas entre o castelán dun cántabro, dun leonés e dun andaluz? Quen os une é a lingua estándar escrita (ou oral)